Struikelstenen herdenken en sociale sculptuur

Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is

Deze gedachte binnen de joodse rouwtraditie inspireerde de Duitse kunstenaar Gunther Demnig tot zijn kunstwerk ‘Struikelstenen’.

In ruim twintig jaar zijn zo’n 70.000 koperkleurige stenen door hem geplaatst, in de stoepen en trottoirs van nu al 24 landen. Elke steen draagt een naam en ligt vrijwel altijd voor de woning van de persoon die daar vroeger woonde. Voorbijgangers ‘struikelen’ toevallig over het kleine monument in de stoep en worden meegenomen in die traditie om niet te vergeten. De Struikelstenen herinneren ons aan al die individuele slachtoffers van het naziregime, tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In de openbare ruimte vormt het kunstwerk in Nederland een tastbare aanvulling op het Joodsmonument.nl en op de Open Joodse Huizen die elk jaar vanuit het Joods Cultureel Kwartier worden gecoördineerd. Ook in dat monument en bij die herdenkingen staan levens van de slachtoffers centraal. Met hun naam, adres, gezinssamenstelling en levensloop worden de joden van Nederland die tijdens de Holocaust werden vermoord herdacht als individu.

Op talloze plaatsen in Nederland liggen al de koperkleurige stenen. Amsterdam waar ruim 80.000 joden woonden aan de vooravond van de Holocaust telt inmiddels zo’n 500 Struikelstenen. Elk jaar komen daar een aantal bij. Demnig plaatst ook stenen voor andere slachtoffers van het naziregime.

Het Joods Cultureel Kwartier presenteert de tijdelijke tentoonstelling Struikelstenen. Herdenken en sociale sculptuur in het Nationaal Holocaust Museum i.o., in samenwerking met de ambassade van Duitsland. De tentoonstelling toont een aantal persoonlijke verhalen achter Struikelstenen in Duitsland. In het evenementen programma van het museum is ook aandacht voor persoonlijke geschiedenissen achter Struikelstenen in Nederland.

Locatie

Deze tentoonstelling is te zien in het Nationaal Holocaust Museum i.o., Plantage Middenlaan 27, 1018 DB Amsterdam. Het museum is gevestigd in de voormalige Hervomde Kweekschool.  Te zien vanaf 18 december tot 3 februari 2019.